Darowizna lub sprzedaż samochodu osobowego po leasingu
Prowadząc jednoosobową działalność można zastanawiać się, czy należy płacić VAT w przypadku darowizny samochodu osobowego, dokonanej przez przedsiębiorcę na rzecz członka rodziny, po uprzednim wykupie od leasingodawcy. Jedna z najnowszych interpretacji fiskusa w tym zakresie dyrektora KIS z 16 stycznia 2024 r. nr 0111-KDIB3- 1.4012.787.2023.5.KO jest korzystna dla podatników, a należy dodać że zachowuje dotychczasową linię orzeczniczą .
Dyrektor KAS potwierdził, że jest możliwy prywatny wykup samochodu z leasingu. W takim wypadku podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT przy wykupie oraz używaniu prywatnym w okresie między wykupem a darowizną. Jednocześnie późniejsza darowizna jako czynność już z majątku prywatnego przedsiębiorcy osoby fizycznej nie będzie podlegała podatkowi VAT jako podatkowi należnemu. Istotne jest to, aby podatnik nie wprowadzał tego pojazdu po leasingu do ewidencji środków trwałych firmy. Dyrektor KIS wyjaśnił, że skoro po wykupie pojazdu z leasingu osoba fizyczna nie planuje odliczać podatku VAT naliczonego wynikającego z faktury, a po wykupie nie będzie wykorzystywać samochodu na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wykup samochodu po zakończeniu leasingu nastąpi do majątku osobistego przedsiębiorcy, dlatego nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury dokumentującej wykup samochodu z leasingu.
Bardziej skomplikowana jest sytuacja wykupu pojazdu przez wspólników spółki cywilnej i przekazania ich do majątku osobistego wspólników, ale również jest możliwa W takim wypadku wspólnicy po wykupie przekazują samochód do majątku osobistego w udziałach ułamkowych jakie przysługują im w zyskach i stratach spółki cywilnej na podstawie zgodnej uchwały wspólników. W dalszej kolejności wspólnicy już jako osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej mogą dokonać sprzedaży udziałów pomiędzy sobą lub na rzecz osób trzecich lub dokonać zniesienia współwłasności w samochodzie osobowym .
W takich okolicznościach przekazując w formie darowizny małżonkowi, zstępnym, wstępnym, pasierbowi, rodzeństwu, ojczymowi i macosze (osoby należące do tzw. grupy zerowanej w podatku od spadków i darowizn - art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn) wskazywany samochód osobowy, osoba fizyczna nie będzie działała w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, czyli że czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej.
Udzielając interpretacji Dyrektor KIS powołał się na podstawę prawną wynikającą z art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity ustawy : Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 z póź . zm.).
Inną kwestią jest to, że w przypadku gdy wartość darowizny przekracza kwoty wolne od podatku, wówczas obdarowany powinien w terminie nie dłuższym jak 6 miesięcy od daty dokonania darowizny dokonać zgłoszenia faktu nabycia majątku właściwemu dla obdarowanego naczelnikowi urzędu skarbowego na druku podatkowym zgłoszenia SD-Z2. Po upływie tego terminu należy złożyć zeznanie podatkowe na druku SD-3.
Dla wyjaśnienia wskazać należy, że obecnie obowiązujące zwolnienia w podatku od spadków i darowizny zostały znacząco podwyższone i wynoszą:
1) 36 120 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 27 090 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 5733 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III - innych nabywców.
W przypadku darowizny nie wystąpi dochód po stronie darczyńcy, wobec czego w sprawie nie znajdzie zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przypadku sprzedaży pojazdu po leasingu taki dochód wystąpi i co do zasady będzie podlegał podatkowi od osób fizycznych o ile sprzedaż nastąpi w terminie krótszym niż pełne 6 miesięcy licząc od następnego miesiąca po dacie nabycia auta po leasingu. Po upływie tego terminu sprzedaż będzie wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych.